Açelya Apartmanı’ndaki çökme, lazer tarayıcılarla tespit edildi

Pelin ÜZEK KILIÇ- ANKARA’da, yanındaki inşaat çalışması nedeniyle hasar görerek, yıkılan 8 katlı Açelya Apartmanı’ndaki 39 santimetrelik çökme, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nca tasarlanan lazer tarayıcı aygıtlarla tespit edildi. Etrafta bulunan binaların istinat duvarlarındaki hareketlilik de cihazlarla ölçümler sonucu belirlenirken, 10 binada yıkım kararı verildi.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Yapı İşleri Genel Müdürlüğü’nün ‘hasar tespit aracı’ ile ‘bina tahlil ve test taşınabilir laboratuvarı’ zelzele üzere doğal afetler sonucu hasarları tespit etmek emeliyle alanda kullanılıyor. Elazığ ve İzmir sarsıntılarında de kullanılan araçların, Ankara’nın Çankaya ilçesine bağlı İleri Mahallesi’nde, 2013’te inşa edilen yandaki inşaatın temel hafriyatı nedeniyle hasar gören 8 katlı Açelya Apartmanı’nın kontrollü yıkılması çalışmalarında da değerli rolü oldu. Bölgedeki kayma riski ve hareketlilik, lazer tarayıcılarla olayın meydana geldiği 10 Nisan’dan bu yana anlık olarak takip edildi. Cihazla hızlı tarama yapılarak başka binalarda çökme riski olup olmadığı kontrol edildi. Açelya Apartmanı’nda meydana gelen yaklaşık 39 santimetrelik oturmayla etraftaki binaların istinat duvarlarındaki hareketlilik de cihazlarla ölçümler sonucu tespit edildi. 
Mobil test laboratuvarında ise takımlar; yer, beton, demiri aygıtlarla laboratuvara gitmeden olay yerinde süratlice tarayarak, bölgede öbür riskli bina olup olmadığını tahlil etti. Çalışmalar sonucunda etraftaki 10 binanın daha yıkılmasına karar verildi.
‘SAHAYI YÖNETEN TAŞINABİLİR LABORATUVAR’
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Yapı İşleri Genel Müdürü Banu Aslan Can, ‘hasar tespit aracı’ ve ‘test taşınabilir laboratuvarı’nın afet durumlarında kayma, ötelenme, yığılma üzere hareketleri saptamaya yaradığını belirterek, lazer tarayıcılarla alandaki hareketlerin ölçüldüğünü kaydetti. Can, “Sahayı yönetmeyi sağlayan en kıymetli enstrüman mobil laboratuvarımızdı. Nerede ne hareket yapacağımızı ona nazaran belirledik. Mesela Hatipoğlu Apartmanı’na taşınma için 1,5 saat müddet verilirken, Bahar Apartmanı’na 15 dakika verildi. Alandan aldığımız bu ölçümlerle dataları bütün ilgili kurumlarla paylaşıyoruz. Buna nazaran saha koordine olunuyor. Bu aygıtları alanda 360 derece görecek formda konuşlandırıyoruz. Riskli olan, kayma ihtimali olan bölgelere alıyoruz ve bu halde gidişatı takip ediyoruz” dedi.
‘ANLIK ÖLÇÜMLER YAPILIYOR’
Yapı İşleri Genel Müdürlüğü Afet Hasarları Tespiti Daire Lideri Tuğrul Sezdirmez ise hasar tespit uyum aracı sayesinde içinde bulunan aygıtlar ile anlık ölçüm yaptıklarını kaydetti. Sezdirmez, “Bir tehlike kelam hususuysa anında alandaki süreçlerin durmasını sağlıyor. Bu müddet zarfında birinci etapta Açelya Apartmanı’nda belirli ölçüde aslında bir kayma olmuştu, toprak kayması. Bunu çabucak yetkililere bildirdik. Bu doğrultuda gerekli tedbirler alındı. İlerleyen süreçte istinat duvarı gelmesi ile birlikte binada yaklaşık 39 santim üzere bir çökme, oturma meydana geldi. Bu oturma etraftaki istinat duvarlarını da tetikledi. Kılıç Apartmanı’nın ardında bulunan istinat duvarında bir çökme meydana geldi. Kılıç Apartmanı’nda yaptığımız ölçümlerde rastgele bir hareket kelam konusu değil. 3-5 milim civarında hareket kelam konusu. Hal bu türlü olunca süreci biraz daha tahliyeye yönelik çevirmiş durumdayız. Büsbütün yıkım gerçekleşmeden vatandaşların bir an evvel tahliye edilmesi istikametinde bir çalışma yürütüyoruz” diye konuştu. 
‘ANLIK KARARLARDA KULLANIYORUZ’
Mobil laboratuvar aracıyla da binaların anlık risk tahlillerinin yapıldığını söyleyen Sezdirmez, “İçerisinde tahribatsız beton usulleri, beton test aygıtları bulunmakta olup bunlarla birlikte anlık testler yapılabiliyor. Kendi ürettiğimiz yazılım sayesinde de tahlillerin sonuçlarını anlık olarak alıp binanın yıkılıp yıkılmayacağı, risk içerip içermediği üzere hususlara değinebiliyoruz. Bu araçlarımız sayesinde binaların anlık yıkım kararını risk oluşturup oluşturmadığı, tahliye üzere kararları verebiliyoruz. Bu aygıtlar anlık karar verme düzeneği için vatandaşların can güvenliği için anlık kararlarda kullanılıyor” dedi.