– CUMHURBAŞKANLIĞI Kararnamesi ile “kesin korunacak hassas alan” ilan edilen Tavşan Adası ve etrafında dalış ile keşif yapıldı. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Tabiat Varlıklarını Koruna Genel Müdürlüğü Araştırma Ve Tescil Dairesi Lideri Ümit Turan, “Bir araştırma çalışması başlattık. ‘Prens Adaları Özel Müdafaa Bölgesi Projesi’ taslak bir biçimde şu anda araştırma çalışmalarımız devam ediyor. Şayet bu da gerçekleşmiş olursa daha büyük bir muhafaza alanına sahip olmuş olacağız hem de denizel alan müdafaa ölçümüz artmış olacak” dedi.
“Tavşan Adası” olarak isimlendirilen Neoandros Adası ve etrafı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile müdafaa alanı ilan edildi, karar Resmi Gazete’de yayınlandı. 90 metre uzunluğuyla Prens adalarının en küçüğü ve Akdeniz’in ender siyah mercanları ve kırmızı gorgonlarına, yüzde 80 yok olan pina midyesi üzere bir çok deniz canlısına konut sahipliği yapan Tavşan adası ve etrafı özel ehemmiyete sahip. Pek çok balık çeşidi de Adalar ve etrafında yaşıyor ve bu alanda yumurtluyor. Lakin gırgırla yapılan avcılık nedeniyle denizde yaşayan mercanlar ve balık yuvaları yok oluyordu. Adalar etrafında atılan gırgır ağları burada yaşayan mercanları koparıyor, balık yuvalarını dağıtıyordu.
“SÖZ KONUSU ADADA DA ENDEMİK CİNS SAYIMIZ EPEYCE FAZLA”
Tavşan Adası’nın muhafaza alanı ilan edilmesinin akabinde Etraf ve Şehircilik Bakanlığı Tabiat Varlıklarını Koruna Genel Müdürlüğü Araştırma Ve Tescil Dairesi Lideri Ümit Turan ile Deniz Ömrünü Müdafaa Derneği üyeleri bölgede incelemelerde bulundu ve keşif dalışını takip etti.
Demirören Haber Ajansı’na değerlendirmelerde bulunan Ümit Turan, “7 milyon 600 bin metrekare hem deniz hem de karasal olarak bir alana kapsamakta. Bilhassa ada, ekosisteminin en âlâ temsil edildiği Marmara Denizi’ndeki en değerli noktalarda biri. Ülkemiz biyolojik çeşitlilik açısında epeyce varlıklı bir ülke. Neredeyse 13 bin bitki tipinden 3 bin 500’e yakını endemik seviyede. Kelam konusu Adada da endemik çeşit sayımız epey fazla. Hem de Akdeniz foklarının bölgeyi kullandıklarını biliyoruz, deniz mağaralarının da olduğu bir bölge. Bundan sonraki basamaklarda Etraf ve Şehircilik Bakanlığı Tabiat Varlıklarını Müdafaa Genel Müdürlüğü olarak bölgede biyolojik çeşitlilik araştırmamız başlayacak. Bu araştırma sonuçlarına nazaran de idare planlarımız hazırlanacak” dedi.
“HEDEFİMİZ 2030’LARDA DA YÜZDE 30’LAR DÜZEYİNE ÇIKARMAK”
“Ada bundan sonraki sistemde yalnızca bilim ve araştırma ismi altında bir muhafaza statüsüne sahip oldu” diyen Turan, “Bu ülkemiz açısından çok sevindirici, bilhassa İstanbul bölgesinde denizler müdafaa alanı ismi altında ilan edilmiş bir bölge oldu. Bakanlık olarak zati maksadımız şu anda 10.6 olan korunan alan ölçümüzü 2023’de yüzde 17’ler düzeyine 2030’larda da yüzde 30’lar düzeyine çıkarmak. Projelerde elimizden geldiği kadar çalışmalarımızı süratli bir formda devam ettiriyoruz. Korunan alanlar aslında insanların ömür ortamlarındaki eko sistem hizmetleridir. Bölgede gördüğünüz tüm habitatlar aslında beşerle iç içe olan canlıların hem üreme noktaları, hem ömür alanları. İnsan da tabiatın bir modülü olarak bununla bütünleşik yaşamayı öğrenmek zorunda. Bundan biraz uzaklaştığımız vakit başıma ya felaketler ya da global ısınma üzere devasa bir felaket ya da iklim krizi üzere çözemeyeceğimiz yani geri dönüşü olmayan süreçlerin başlangıcı olacağından bu çeşit alanlarımızı müdafaamız insanlığın geleceği açısında da çok değerli. Bu süreçte STK’lar ile çalışmalarımızı devam ettiriyoruz. Deniz Hayatını Muhafaza Derneği’ne de teşekkürlerimizi iletiyoruz, onların daha evvelce bölgede yaptığı araştırmalar bize bir ışık oldu” diye konuştu.
PRENS ADALARININ TAMAMI İÇİN MÜDAFAA ÇALIŞMASI
Turan, “Bakanlığımız olarak Marmara Denizi bizim için çok değerli bir deniz alanı. Bölgede Tavşan Adası’nı kesin korunacak alan ilanımız 10 Nisan 2021’de gerçekleşti. Bundan sonraki süreçte Adalar bölgesi özel etraf müdafaa bölgesi olarak ilan sürecinde. Bir araştırma çalışması başlattık, ‘Prens Adaları Özel Muhafaza Bölgesi Projesi’ taslak bir formda şu anda araştırma çalışmalarımız devam ediyor. Şayet bu da gerçekleşmiş olursa daha büyük bir muhafaza alanına sahip olmuş olacağız hem de denizel alan müdafaa ölçümüz artmış olacak. Bu da ülkemiz açısından çok kıymetli bir süreç. Zira Marmara Denizi Türkiye için bir kalp misyonu görüyor. Türkiye nüfusunun neredeyse dörtte biri bu bölgede. Bu bölgedeki bir muhafaza statüsü de bölgenin ekosistem hizmetlerine olan takviyesini artıracaktır. Bununla ilgili de bu yıl içerisinde çalışmamız tamamlanır diye düşünüyorum. Her şey olumlu geçerse o denli bir ilanımız gerçekleşebilir. Bu muştuyu de şimdiden vermek istiyorum” formunda konuştu.
“5-6 YIL SONUNDA MARMARA DENİZİ’NDE BİRİNCİ KERE KORUNACAK BİR ALAN, BİR HASSAS ALAN YARATILMIŞ OLDU”
Deniz Hayatını Müdafaa Derneği Volkan Narcı ise, 6 yılı bulan çalışmalarının sonucunu kıymetlendirerek, “Gelecek hem Marmara hem de Akdeniz ömrü için bir anneanne sandığını yaratabildiğimiz bir alan. Bu gelecek ekosistem ve sürdürülebilir deniz hayatı için bir nadas alanı. Bu birebir vakitte, beşerler için, gelecek çeşitler için, balıkçılık için bir besin kaynağı alanı. Yapılacak bütün bilimsel çalışmaların, denizin ne kadar bedelli bir yapı olduğunu kanıtlayacak bir alan demek bizim açımızda. Büyük memnunluk verici durum 5-6 yıl sonunda Marmara Denizi’nde birinci kez korunacak bir alan, bir hassas alan yaratılmış oldu” diye konuştu.
“POPÜLASYONUN YÜZDE 80’İNİN YOK OLDUĞU BİLİNEN PİNA İÇİN BU KIYILAR MESKEN SAHİPLİĞİ YAPIYOR”
İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Kısmı Hidrobiyoloji Ana Bilim Kolu Öğretim Üyesi Ve Deniz Biyoloğu Cem Dalyan da bölgenin habitatı konusunda değerlendirmelerde bulundu. Cem Dalyan, “Yaptığımız araştırmalar gösteriyor ki burası çok kıymetli çeşitlere alan sağlıyor. Yumuşak mercanlar için çok kıymetli bir alan. Denizlerimizin süzücüleri ve onlar sayesinde denizlerimizde bir çok farklı canlı çeşidi kendine yaşayacak alan sağlıyor. Aslında mercanların bulunduğu yerler hayvan ormanları olarak geçer ve farklı bir ekosistem yaratırlar yani ekosistem inşası denir mercanların yaptıkları iş için, değişik canlılara mesken sahipliği yaparlar. Bunun dışında deniz çayırları var, son vakitlerde kıymeti daha çok anlaşılmaya başlayan bir canlı kümesi. Deniz çayırları Amazon Ormanlarından bile daha fazla oksijen üretimine sahip ve çok fazla karbondioksit tutulumu sağlayabilen bir canlı kümesi. Bunun yanında bu kıyılar Akdeniz’in en büyük midyesi pina için mesken sahipliği yapan kıyılar. Akdeniz’de geçen sene yapılan araştırmayla popülasyonun yüzde 80’inin yok olduğu bilinen pina için bu kıyılar mesken sahipliği yapıyor. Tüm bu anlattıklarımla aslında Neoandros’un ya da Tavşan Adası’nın bir muhafaza statüsünün olmasının neden kıymetli olduğu ortaya çıkıyor. İstanbul diyoruz, dünya başşehri diyoruz ve İstanbul’un sonunda bir deniz müdafaa alanı var” sözlerini kullandı.
()
