İSTANBUL – Ramazan’da hem sağlıklı hem de lezzetli yemekler yapmanın mümkün olduğunu söyleyen Altınbaş Üniversitesi Gastronomi Kısmı Öğr. Gör. Merve İşeri, ihtimamlı hazırlanan sofralar için pişirilen yemekler hakkında çeşitli tüyolar verdi.
Yemekte lezzet mi sıhhat mı konusu çokça tartışılırken, uzmanlar bu iki seçenek ortasında bir tercih yapmaya gerek olmadığını söylüyor. Kimi temel kurallara dikkat edilerek hem lezzetli hem de sağlıklı yemekler yapmanın mümkün olduğunu söyleyen Altınbaş Üniversitesi Gastronomi Kısmı Öğr. Gör. Merve İşeri, Ramazan Ayı’nın da başlaması ile daha ihtimamlı hazırlanan sofralarda yemeklerin sıhhate uygun hazırlanmasının değerli olduğunun altını çizdi.
“Türk mutfağı çeşitliliği itibariyle birçok lezzetli yemeğe mesken sahipliği yapıyor lakin sıhhat açısından muhakkak başlı yanılgılar da yapılıyor” diyen İşeri, yemek pişirmede Türk mutfağında en çok yapılan yanlışlar ve sağlıklı yemek pişirmenin püf noktalarını paylaştı.
ÇOK YAĞ KULLANIMINDAN KAÇININ
Bilhassa köfte, et üzere kendinden yağ ihtiva eden yiyeceklerin, yapışmaz tavada pişirildiğinde tekrar yağ eklenmesi gerekmediğine dikkat çeken İşeri, “Yapışmaması ve tıpkı vakitte içindeki suyu fazla salmaması için tavanızı evvelce düzgünce ısıtın ve sonrasında yiyecekleri ekleyin” dedi.
Derin yağda kızartma yerine fırında kızartma tercih edilmesini öneren İşeri, “Yiyecekleri derin yağda kızartırken yağın içine atılan yiyecekler ısıyı düşürürler ve yiyeceğin yağ çekmesine sebep olurlar. Tıpkı vakitte yüksek ısıya maruz kalan yağ içerisinde doymamış yağ azalıp trans yağların yükseldiği tespit edilmiştir. Bu durum yiyeceklerin özelliğini yitirmiş, daha sıhhatsiz bir yağ asidi emmelerine sebep olur. 1-2 yemek kaşığı yağ ile kapladığınız yiyecekleri fırında kızarttığınız takdirde çok daha az ölçüde yağ emilimi gerçekleşir ve lezzetten ödün vermeden daha sağlıklı bir alternatif gerçekleşmiş olur. Fırında pişirilen birçok yiyecekte fırın kabını yağlamak en büyük alışkanlıklardandır. Yağ kullanımını azaltmak için pişirme kâğıdı kullanımı epeyce yararlı bir prosedürdür. Kabınıza uygun keserek yerleştirdiğiniz pişirme kâğıdı hem yiyecekle temasa uygundur hem de eserin kaba yapışmasını önler” diye konuştu.
KREMA KULLANIMINA DİKKAT
Krema kullanımından kaçınılması gerektiğini belirten İşeri, “Özellikle son yıllarda krema kullanımının çok arttığı gözleniyor. Ağır krema kullanımı birçok hastalığa davet çıkarabileceği üzere birebir vakitte kilo alımını da tetikler. Krema yerine süt, yoğurt ve süt karışımı, ayran üzere alternatifler bilhassa tuzlu yemeklerde kullanılabilir. Çorbalarda krema yerine küçük nişastalı bir patates tercih edilebilir” dedi.
YÜKSEK LİFLİ BESİNLERİ TERCİH EDİN
En büyük sıhhat sorunlarından birinin sindirim bozuklukları olduğunu hatırlatan Merve İşeri, “Sindirim bozukluklarının önüne geçmek için bilhassa tahıl kümesinde yüksek lif oranına sahip eserleri tercih edin. Kepekli bulgur, makarna ve pirinç üzere eserlerin yanı sıra, beyaz un yerine tam buğday unu ile pişirme yapın. Atalık tohumlardan elde edilen eserlerde protein ve lif oranı daha yüksek, kalori ve gluten oranı daha düşüktür. Bu eserlerle hazırlayacağınız yiyecekler daha sağlıklı alternatifler olacaktır” sözlerini kullandı.
TUZ VE RAFİNE ŞEKERDEN UZAK DURUN
Türkiye’de tuz kullanımının birçok sıhhat sorununu beraberinde getirdiğine dikkat çeken, “Tuz kullanımının ağır olduğu ülkemizde artan sıhhat sıkıntıları sebebiyle sıhhat profesyonelleri tuz kullanımının azaltılmasını önermektedir. Lakin bu durum yemeklerin lezzetsiz olması manasına gelmemektedir. Tuz yerine kullanılabilecek çeşitli baharatlar ile epeyce lezzetli yemekler daha az tuz ile hazırlanabilir. Örneğin, toz sarımsak, soğan, kekik, kimyon, sumak üzere birçok baharat yemeğe kattığı çeşni ile yemeğe tuz ekleme muhtaçlığını azaltır” dedi.
Rafine şekerin azaltılması ve şeker şurubundan uzak durulması gerektiğini vurgulayan İşeri, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Mutfağımızın vazgeçilmezleri ortasında tatlılarımız yer almaktadır. Tatlı yaparken hazır karışımlardan uzak durun. Bunlar bedenin gereksiniminden fazla şeker barındırır ve kan şekerini ani yükseltebilir. Bu sebeple meyve, süt üzere doğal şeker kaynaklarına yönelin. Rafine şeker, yani sukroz, şeker pancarından ekstraksiyon yoluyla elde edilir. Doğal şeker kaynaklarında bulunan lif ve öbür besin öğeleri sayesinde bedende emilimi daha yavaş olur, kan şekerini daha yavaş bir seyirde yükseltir ve daha uzun müddet tokluk hissi verir. Tıpkı vakitte tarçın üzere tatlı hissini artıran baharatlar eklenerek de şeker gereksinimi azaltılabilir.”
SEBZE-MEYVE TÜKETİMİ KIYMETLİ
Sebzelerin haşlanmadan tüketilmesi tavsiyesinde bulunan İşeri, “Haşlanmış sebzeler birçok vitamin ve minerali haşlama suyuna bırakırlar. Besleyici ve dökülmeye hazır bir haşlama suyunun sebzeyi tüketen bireye bir yararı yoktur. Onun yerine buharda pişirme yapılabilir yahut mikrodalga fırın torbaları kullanılarak mikrodalga tekniği ile kısa müddette pişirme yapılabilir. Sonuç birebir tıpkı olmasına karşın birçok besin kaybı önlenmiş olur ve su harcaması da azalmış olur” diye konuştu.
Mevsiminde zerzevat meyve tüketiminin besin pahası ve vitamin alımı açısından daha yararlı olduğunu lisana getiren İşeri, “Son yıllarda her mevsim birçok zerzevat meyveye erişebilme özgürlüğü şahısları cezbetmektedir. Lakin mevsiminde doğal yetişen zerzevat ve meyvelerin besin pahaları çok daha yüksektir. Böylece çok daha besleyici ve lezzetli olurlar. Bilhassa kabuğu tüketilebilen zerzevat ve meyvelerde düzgün tarım uygulamalarına dikkat eder ve inançlı zerzevat meyve satın alırsanız kabukları ile inançla tüketebilir, böylece en vitaminli kısımlarını da tüketebilmiş olursunuz” diyerek kelamlarını sonlandırdı.
