Birinci yerli kenevir tohumları tescillendi, 2 yeni çeşit yolda 

Oğuzhan UYSAL/SAMSUN, – ANA vatanı Orta Asya olan kenevir, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın tavsiyeleri üzerine devlet denetimi altında, Türkiye’de de üretiliyor. Kenevir bitkisinin araştırmaları, Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Kenevir Araştırmaları Enstitüsü’nde devam ediyor. 2 yıl evvel tescil edilmesi için çalışmalara başlanan ‘Narlı’ ve ‘Vezir’ kenevir çeşitleriyle ilgili süreç tamamlandı. Uygulanan testler sonunda tescillenen kenevirler, Türkiye’nin birinci yerli kenevir tohumları oldu. ‘Narlı’ isimli kenevir, dokuma üretiminde, ‘Vezir’ isimli kenevir ise tohum randımanı yüksek olmasından ötürü besin desteği alanında kullanılacak.
Türkiye’nin birinci yerli kenevir tohumları ‘Narlı’ ve ‘Vezir’ tescillenirken, 2 yeni tohum cinsinin ise tescil çalışmalarına başlandı. Uyuşturucu özelliği bulunmayan kenevirler, sanayi alanında kullanılacak. Uygulanan birtakım testler sonucu tescillenen kenevirler, Türkiye’nin birinci yerli kenevir tohumları olma özelliğine sahip oldu. ‘Narlı’ isimli kenevirin tekstil üretiminde, ‘Vezir’ isimli kenevirin ise tohum randımanı yüksek olması dolayısıyla gıda desteği alanında kullanılacağı belirlendi. Türkiye’nin birinci yerli tohumlarının tescil süreci tamamlanırken, 2 yeni çeşit için ise müracaatlar yapıldı. Yeni çeşit tohumların 2024 yılında tescillenmesi bekleniyor.
‘TÜRKİYE’NİN BİRİNCİ YERLİ VE ULUSAL KENEVİRLERİ’
Tescil süreci tamamlanan kenevirlerin, Türkiye’nin birinci yerli kenevirleri olduğunu belirten OMÜ Kenevir Araştırmaları Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Selim Aytaç, “2013 yılında Türkiye’deki kenevirlerle ilgilenmeye başladık. Öncelikle Türkiye’de kenevir ekim alanlarının artırılması ve bunun iktisada kazandırılması için tescilli bir üretim modeline girmemiz lazım, diye düşündük. Tescilli üretim modeli de sertifikalı tohumdan geçer. Bununla ilgili ülkemizde daha evvel tescilli bir tohum kelam konusu değildi. Tescil süreci uzun bir süreç. Bu sürece birinci olarak kurum imkanları ile başladık daha sonra yapmış olduğumuz çalışma TÜBİTAK tarafından kabul edildi. TÜBİTAK’ın sağlamış olduğu finansla OMÜ ve Karadeniz Ziraî Araştırma Enstitüsü ortak olarak bu çalışmaya girdik. 2019 yılının ocak ayında 2 tıbbın ön plana çıktığını gördük. Bunların tescil edilmesi için Tarım ve Orman Bakanlığı’na müracaat yaptık. Türkiye’de tescil süreci 2 yıl sürüyor. Birtakım testlerden geçtikten sonra 2021 yılının Mart ayında ‘Vezir’ ve ‘Narlı’ isminde iki adayımız tescil aldı. Şu an Türkiye’nin birinci yerli ve ulusal kenevirleri tescil olmuş oldu” dedi.
‘KENEVİR ÇOK TARAFLI KULLANILAN BİTKİ’
Kenevir tipleri hakkında bilgi veren Prof. Dr. Selim Aytaç, “’Narlı’ daha çok dokuma üretimi için uygun ince saplı, fazla uzamayan lakin ince ve kaliteli lif verebilen bir özelliğe sahip. ‘Vezir’in ise tohum randımanı yüksek ve tohumu kimyasal içerik bakımından, protein ve yağ oranı bakımından hayli güçlü. Kenevir çok taraflı kullanılan bir bitki. Bunun dışında biyo-polimer, biyokompozit ve biyoplastik üzere eserlere dönüşümde daha avantajlı çeşitlerin geliştirilmesi lazım. Yeniden yasal sorunlar atlatılırsa besin desteği olarak kullanımı gündemde olabilecek. Keneviri, kağıt dalında kullanabiliriz, bununla ilgili çeşitlerin geliştirilmesi lazım. Biz çeşit geliştirmeyle ilgili çalışmalara devam ediyoruz. 2022 yılının Ocak ayında 2 yeni adayımız daha var. Şu an tohum çoğaltımı yapıyoruz. Onların da tescil müracaatlarını yapacağız. Beklentimiz, 2024’ün başlarında 2 adayın daha tescil almış olmasıdır. İsimleri de şu an belirli lakin isimlerini daha sonra söyleyeceğiz. Tescillenen 2 tohumumuz ile Ar-Ge çalışmalarını yapabiliriz. ‘Vezir’ ve ‘Narlı’nın polimer yahut öteki kompozit endüstrinde kullanımı ile ilgili üretim çalışmalarına girdik. Bununla ilgili projelerimiz başladı. Üniversite olarak Tarım ve Orman Bakanlığı ile ortak çalışmalar ve görüşmeler yapıyoruz” diye konuştu.