Prof. Dr. Rüstem Aslan: Troya Savaşı’nın yazgısını salgın belirledi

Burak GEZEN-Mustafa SUİÇMEZ/ÇANAKKALE, – ÇANAKKALE Onsekiz Mart Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Kısmı Öğretim Üyesi ve Troya Hafriyat Lideri Prof. Dr. Rüstem Aslan, kimi savaşların kaderini salgın hastalıkların belirlediğini, bunlardan birinin de Troya Savaşı olduğunu söyledi. Prof. Dr. Rüstem Aslan, “Troya Savaşı’nın son günlerinde ilah Apollon, Akha ordusu karargahına veba bulaştırır. Ordu salgın hastalık yüzünden büyük kayıp verir. Troyalılar karşı akında Akha ordusuna büyük kayıplar verdirir” dedi.  
Pandemiyle çaba devam ederken, Troya Hafriyat Lideri Prof. Dr. Rüstem Aslan, salgın hastalıkların çok eski çağlardan bu yana kimi savaşların mukadderatını belirlediğine dikkat çekti. Savaşların bahtının salgın hastalıklarla belirlenmesinin eski çağ tarihinin en çok üzerinde durulan bahisleri olduğunu tabir eden Prof. Dr. Rüstem Aslan, devrinin üstün güçlerinden olan Hitit İmpartorluğu’nun da bu olayı birçok sefer yaşadığını ve büyük ziyanlar gördüğünü belirtti. Eski çağ tarihinde yaşanan pandeminin, Assur ülkesini M.Ö. 765’de yerle bir ettiğini söyleyen Aslan, Batı Seferi’ni gerçekleştiren Pers Hükümdarı Kserkes’in de, M.Ö. 480’de Trakya ve Makedonya’dan geçerken orduda başlayan salgın hastalık nedeniyle ölen askerleri geride bırakarak, dönmek zorunda kaldığını anlattı. 
Salgın hastalıkların savaşların tasalarını belirlemesi noktasında çok bilinen bir örneğin de, Büyük İskender’in Doğu Seferi’nde gerçekleştiğini söyleyen Prof. Dr. Rüstem Aslan, “M.Ö. 334 yılında Çanakkale’de Biga yakınlarında bulunan Granikos Ovası’ndaki ünlü savaş sonrasında, Pers ordusunu yener. Periyodun tarihçilerinin anlatımlarına nazaran;  Büyük İskender, daha sonra Troya’yı ziyaret eder ve Akhilleus’un Atina Tapınağı’ndaki silahlarını da alarak Doğu Seferi’ne devam eder. Çok kısa bir müddette önüne çıkan tüm kentleri alan ve orduları yenerek ilerleyen Büyük İskender’in bahtı de M.Ö. 325’deki Hindistan seferini ordusundaki salgın hastalık nedeniyle sonlandırır ve geri dönmeye başlar. Uzmanlar ortasında tartışılmakla bir arada, Büyük İskender M.Ö. 323 yılında Babil’de yakalandığı sıtma yüzünden ölür. Eski Çağ’ın üzerinde çok konuşulan M.Ö. 431-404 yılları ortasında Atina İmparatorluğu ve Peloponez Birilği ortasında Doğu Akdeniz’deki deniz ticaretinin denetimi nedeniyle yapılan ve yıllarca süren Peloponez Savaşı sırasında Atina kenti M.Ö. 430-426 yıllarındaki kenti kuşatan salgın hastalık, bir manada savaşın mukadderatını de belirler. Ünlü tarihçi Thykidides, salgını ‘tanrıların cezası’ olarak görür. Kendisi de hastalığa yakalanır ve salgının evrelerini ayrıntılı bir formda anlatır. İyileşene kadar tüm süreci anlatan tarihçi Thykidides’in anlatımları da salgındaki bağışıklık sistemi konusundaki birinci yazılı anlatım olarak kabul edilir” dedi.
Tarihin, savaş ve salgın hastalıklar konusundaki mitolojik hikayesinin Troya Savaşı olduğunu kaydeden Prof. Dr. Rüstem Aslan, şöyle konuştu: 
“Bu bahis Homeros sonrası antik periyodun pek çok ünlü şahsiyetleri tarafından da yine anlatıla gelmiştir. Herodot, tarih kitabında Girit Adası’nın Hükümdarı Minos’un vefatından sonraki üçüncü nesilde Troya Savaşı’nın olduğunu, bu savaşta Giritlilerin Paris’le Troya’ya kaçan Helena’yı geri almak için büyük bir orduyla Troya’yı kuşatan savaşta Helena’nın kocası Menelaos’u savunmak için çok savaştıklarını lisana getirir. Bunun cezası olarak da Troya Savaşı sonrasında Girit Adası’nda büyük bir salgının başladığını, evvel hayvanların daha sonra da insanların büyük oranda öldüğünü ve adanın boşaldığını belirtir. Homeros’un destanlarına nazaran tarihin en ünlü olayı olan Troya Savaşı’nın yazgısının de bir salgın hastalığa bağlı olduğunu görüyoruz. İlyada Destanı’nın başlarında on yıllık savaşın son günleri anlatılmaktadır. Akha ordularının kumandanı Agamemnon, ilah Apollon’un ruhban sınıfından Kyrses’in kızı Khryseis’i köle olarak alıkoyar. Kızını geri almak isteyen Kyrses, Agamemnon tarafından çok kaba bir biçimde kovulur. Bunun üzerine ilah Apollon, Akha ordusu karargahına bir veba salgını bulaştırır. Ordu salgın hastalık yüzünden büyük kayıp verir. Troyalılar karşı atakta Akha ordusuna büyük kayıplar verdirir. Savaşı Troyalılar kazanmak üzeredirler. Bunun üzerine bilici Kalkhas’ın önerisi üzerine Agamemnon, Khryseis’i babasına geri verir; lakin Akha ordusunun en güçlü askeri Akhilleus’un kölesi Briseis’i alır. Akhilleus bu duruma çok kızar ve öfkelenerek savaş alanından ayrılır. Bu Akha ordusu için ikinci büyük darbedir. Artık Akha ordusunun savaşı kaybetmesi an sıkıntısıdır. Bunun üzerine Akhilleus’un en yakın silah arkadaşı Patroklus’un Akhilleus’un silahlarını kuşanarak Hektor ile savaşmaya başlar. Akhilleus’a karşı savaştığını sanan Hektor, Patroklos’u öldürür. Troyalılar savaşı kazandıklarını düşünmektedirler. Lakin can dostu Patroklos’un mevtini duyan Akhilleus intikam için savaş alanına geri döner ve savaşın yazgısı bir anda değişir. Homeros’un mitolojik destanları salgın hastalığının Troya Savaşı’na olan tesirini bu türlü lisana getirir.”