Konuttaki çöplerde plastik ölçüsü korkutuyor

Gülşah ÖZGEN-Eser PAZARBAŞI/ADANA, – ÇUKUROVA Üniversitesi (ÇÜ) Su Eserleri Fakültesi Su Eserleri Temel Bilimleri Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Sedat Gündoğdu, plastik kirliliği bahisli derste istekli öğrencilerden 1 ay boyunca tükettikleri çöpleri toplamalarını isteyerek yaptığı araştırmada, toplanan çöplerin yüzde 80’inin plastikten oluştuğunu tespit etti. Doç. Dr. Sedat Gündoğdu, sonucun tabiata atılan çöpler ortasındaki plastik varlığıyla oransal açıdan benzeri olduğuna dikkati çekti. 
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2018 datalarına nazaran Türkiye’de üretilen 35 milyon ton civarındaki yıllık çöp ölçüsünün yüzde 10’unun plastik olduğunun iddia edildiğini belirten ÇÜ Su Eserleri Fakültesi Su Eserleri Temel Bilimleri Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Sedat Gündoğdu, bahse ait öğrencileriyle birlikte çalışma yaptı. Doç. Dr. Gündoğdu, plastik kirliliğini anlattığı derste istekli olan 3 öğrenciden 1 ay boyunca konutlarında tükettikleri çöpleri toplamalarını istedi. Bir ayın sonunda 8 kiloya yakın çöp toplandığını belirten Doç. Dr. Gündoğdu, bunun yüzde 80’inin, büyük çoğunluğu tek kullanımlık olan plastikten oluştuğunu belirledi. 
TEK KULLANIMLIK PLASTİKLER YOĞUNLUKTA
Öğrencileriyle yaptığı çalışma ile ilgili değerlendirmede bulunan Gündoğdu, şöyle konuştu: 
“Benim plastik kirliliğini anlattığım derste istekli olan öğrenci arkadaşlara 1 ay boyunca tükettikleri, bütün her şeyden ürettikleri çöpleri bir kenara ayırmalarını istedim. Bir ayın sonunda 8 kilograma yakın bir çöp üretildiğini tespit ettik. Bunun da neredeyse yüzde 80’i plastikten oluşuyor. Çok farklı bir sonuçtu. Bu plastiklerin içerisinde ağır olarak tamamı tek kullanımlık olan; pet şişeler, ambalajlar, dışarıdan istenen yemeklerin plastik kapları, poşetler ve benzeri biçimde öteki tek kullanımlık ambalajların yoğunlukta olduğunu gördük.”
SONUÇLAR, TABİATA ATILAN ÇÖPLERDEKİ PLASTİK ORANIYLA MİSAL
Doç. Dr. Sedat Gündoğdu, küçük çaplı araştırmasının, tabiata atılan çöpler ortasındaki plastik varlığıyla oransal açıdan benzeri olduğuna dikkati çekerek, “Doğadaki çöplerin, bilhassa denizel ortama atılan çöplerin de büyük çoğunluğu plastik formunda. Bu plastiklerin de neredeyse yüzde 50’si tek kullanımlık plastik. Bizim yaptığımız ufak deneme çalışmasında da üretilen çöplerin yüzde 50’sinden fazlası tek kullanımlık plastik çöplerdi” dedi. 
YILLIK 3.5 MİLYON TON PLASTİK ÇÖP ÜRETİLDİĞİ VARSAYIM EDİLİYOR
Plastik kullanımından uzaklaşmak ve tek kullanımlık plastikleri sonlandırmak için tavsiyelerde bulunan Doç. Dr. Gündoğdu, “TÜİK 2018 bilgilerine nazaran Türkiye’de bizim toplam ürettiğimiz yıllık 35 milyon ton çöpün 10’unun plastik olduğunu kestirim ediyoruz. 3.5 milyon ton civarında önemli bir plastik çöp kelam konusu. Bunu azaltmak için öncelikle tek kullanımlık ambalajlarla dışarıdan yemek söylemek yerine kendi kaplarını götürüp yemeklerini doldurmalarını tavsiye ederiz. Büyük zincir marketlerin de doldurulabilir eserlere imkan verecek reyonlar açması, plastikten kaynaklı ortaya çıkabilecek sıhhat problemlerinden ve etraf kirliliğinden kurtulmamıza yardımcı olacaktır. Aksi halde bütün eserlerin tek kullanımlık ambalajlara ya da plastiklere konulması tabiattaki plastik çöp ölçüsünün, denizlere akan yıllık 20 milyon ton çöp ölçüsünün daha da artması manasına geliyor” diye konuştu. 
PLASTİĞİN ALTERNATİFİ NE OLMALI?
Plastik yerine tercih edilebilecek başka alternatiflerle ilgili değerlendirmede bulunan Gündoğdu, şöyle devam etti:
“Plastiğin başka alternatiflerinin plastikle kıyaslandığı vakit çok çok yeterli olduğunu söyleyemeyiz. Bizim teklifimiz çok kullanımlık alternatiflerdir. Bu cam olabilir, metal olabilir hatta ziyanlı olmadığı ispatlanmış kimi plastik gereçlerin çok kullanımlık olanları da tercih edilebilir. Bunları kullanırken de deforme etmemeye, bilhassa çok kullanımlık plastik olanları çok fazla sıcak suyla yıkamamaya ihtimam gösterirsek bu manada çok önemli bir sorunu de aşmış olabiliriz.”