İlknur SARGUT-Hüseyin ÇAKMAK/İSTANBUL, – İSTANBUL’DA yaşayan 38 yaşındaki İlona Özbay, 20 yıl evvel Hepatit B virüsüne yakalandı. Vakit içinde hastalığın ilerlemesiyle kronik karaciğer yetmezliği hastalığı gelişen genç bayan için nakil kararı alındı. 12 yıl birebir yastığa baş koyduğu eşi Burak Özbay, genç bayan için ameliyat masasına yattı. Burak Özbay’dan alınan karaciğer modülü, eşi İlona Özbay’a nakledildi. Yıllar sonra sıhhatine kavuşan Özbay, “Çok korktum ancak eşim ‘sakin ol ben varım’ dedi. Hayatımı kurtardı, çok mutluyum” diye konuştu.
Moldova’da dünyaya gelen İlona Özbay, bundan tam 20 yıl evvel Hepatit B virüsüne yakalandı. Okulun basketbol grubunda yer alan etkin olarak sporla ilgilenen genç bayan şikâyetlerinin artması sonucu sporu bıraktı. Uzun mühlet memleketinde ilaç tedavisi gören Özbay, 12 yıl evvel Türkiye’de Burak Özbay ile hayatını birleştirdi. İki çocuk annesi genç bayan, yıllar içinde tekrar sporla ilgilenmeye ve kick boks yapmaya başladı. İlona Özbay, halsizlik, sararma şikâyetlerinin tekrar başlaması sonucu soluğu hastanede aldı. Yapılan tetkiklerde genç bayanın kronik karaciğer yetmezliği (siroz) hastalığı geliştiği belirlendi. Eşi Burak Özbay, hiç vakit kaybetmeden eşi için ameliyat masasına yatma kararı aldı. Genç adamdan alınan karaciğer, Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Cüneyt Kayaalp ve takımı tarafından gerçekleştirilen operasyonla İlona Özbay’a nakledildi ve genç bayan yıllar sonra sıhhatine kavuştu.
“ÇOK KORKTUM LAKİN EŞİM ‘SAKİN OL BEN VARIM’ DEDİ”
Unutkanlık, nefes darlığı, yürüme zahmeti şikayetleri olduğunu anlatan İlona Özbay, “Hastalığa yakalandığımda 18 yaşındaydım, 6 ay içinde sararmalarım başladı, gözlerim sarardı, kaşıntılarım başladı. Ne olduğuna mana veremedim. O yıllarda kolejin basketbol ekibindeydim. Sporla ilgilendiğimden şikayetleri önemsemedim. Antrenörüm ‘sen eski gücünü kaybettin’ diyerek beni tabibe yönlendirdi. Hastanede yapılan kan analizi sonrası Hepatit B teşhisi konuldu. Tedavilerle hastalık denetim altına alındı. Birkaç sene evvel kick boks yapmaya başladım. Bu ağır bir spor olduğundan şikayetlerim güzelce artmaya başladı. O vakit hepatit B virüsünün siroza yol açtığını fark edildi. Doktorlar ‘Sporu bırakmalısın’ dediler ve bırakmak zorunda kaldım. Yaşadığım en büyük sorun unutkanlık, nefes darlığı, yürümede zahmetti. Ameliyat öncesi gerilime girdim. Nereden donör bulacağım diye düşündüm. Çok korktum lakin eşim ‘sakin ol ben varım kan gruplarımız uyumlu sana ben karaciğerimi vereceğim’ dedi. Dünyalar benim oldu” diye konuştu.
“AYNI YASTIĞA BAŞ KOYDUĞUM İNSAN İÇİN”
12 yıldır birebir yastığa baş koyduğu eşinin sıhhatine kavuşmasına çok memnun olduğunu anlatan Burak Özbay ise, “Gelinen bu nokta bizim için sürpriz değildi. Zira biz bu şiddetli süreci 10 sene boyunca eşimle bir arada yaşadık. Hasebiyle biz hangi noktaya geleceğimizi biliyorduk. Bunun için neyin gerekli olduğunu biliyorduk. Benim verici olarak uygun olduğumu da biliyordum. Süreç yaklaştıkça biz buna hazırdık. Duyduğumuzda üzüldük ancak nakil imkanımız olduğu için memnunduk. Organ bağışı konusunda hiç düşünmedim. O denli bir sürece girdiğinizde birebir yastığa baş koyduğunuz insan için bunu yapmak zorunda hissediyorsunuz kendinizi ve bundan gurur duyuyorsunuz. Ben de bunun gururunu yaşıyorum. En değerlisi eşimin sıhhatine kavuşması ve yeterli olması da beni keyifli ediyor” tabirlerini kullandı.
“HAYATINI DEVAM ETTİREBİLMESİ İÇİN NAKİL GEREKİYORDU”
Karaciğer yetmezliğinin en değerli belirtisinin karında şişlik, bedende morarma, bazen ağızdan kan gelmesi, halsizlik ve yorgunluk olduğunu belirten Yeditepe Üniversitesi Koşuyolu Hastanesi Genel Cerrahi, Gastroenteroloji Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Cüneyt Kayaalp, “Hastamıza yapılan analizlerde hepatit B, buna bağlı kronik karaciğer yetmezliği öteki ismiyle siroz teşhisi konuldu. Daha sonra sirozun evrelemesi yapıldı. Evreleme sonrasında ileri safhada bir siroz olduğunda hayatını devam ettirmesi için karaciğer nakline karar verdik. Hastaya canlı vericiden nakil planlandı karaciğer eşinden alındı. Karaciğer nakli hem kadavra hem canlı bireylerden yapılabiliyor. Kadavra bağışı konusunda hassasiyetin altını çizmemiz gerekiyor. Toplumda ne kadar çok kadavra bağışı olursa canlı vericili karaciğer muhtaçlığımız o kadar az olacaktır. Ne yazık ki ülkemizde kadavra bağışı istenilen seviyede olmadığı için hastamıza da canlı vericili karaciğer nakli yapıldı. Eşinden karaciğer alınarak nakil gerçekleştirildi” değerlendirmesinde bulundu.
“HEPATİT B AŞISI KRONİK KARACİĞER YETMEZLİĞİNDEN KORUYOR”
Hepatit B aşısının hastalıktan esirgeyici en kıymetli faktör olduğunu belirten Prof. Dr. Cüneyt Kayaalp, “Günümüzde en şimdiki husus koronavirüs aşıları. Fakat hepatit B ile ilgili aşılama çok evvelden beri biliniyor. Hepatit B aşısı hastalarımızı hem kronik karaciğer yetmezliğinden yani sirozdan koruyor hem de yakınlarını koruyor. Hepatit B aşısı olduğunda 2 kişinin de ameliyattan korunması sağlanabiliyor. Şayet hastayı koruyamazsak 15-20 yılda hastalık ilerleyip siroza dönüyor. Tedavi edilmediğinde sonrasında da karaciğer kanseri ortaya çıkıyor. Ülkemizde kronik karaciğer yetmezliğinin (siroz) en kıymetli nedeni hepatit B ve bunun engellenmesi aşılanma ile mümkün” sözlerini kullandı.
“HEPATİT B’YE KARŞI ANTİKORUNUZ OLUP OLMADIĞINA BAKTIRIN”
Ülkemizde çocukların okullarda hepatit B aşısı olduğunu anlatan Prof. Dr. Cüneyt Kayaalp, kan analizi ile bunun tespitinin mümkün olduğunu hatırlattı. Prof. Dr. Cüneyt Kayaalp, “Aşı programının başlaması daha yeni, yani 15-20 yıllık bir süreç. 30 yaşındaki birisi hepatit B aşısını olmamış olabilir. Bu kişi hepatit B virüsü ile karşılaşırsa o hastalık siroza dönebilir. Çok kolay bir kan analizi ile rastgele bir sıhhat merkezinde hepatit B’ye karşı antikorunuzun olup olmadığını test ettirebilirsiniz. Antikorunuz yoksa aşılanmanız sirozdan korunmanız ismine yapacağınız en yanlışsız şey olacaktır. Daha evvel aşılandıysanız ve antikorunuz düştüyse tekrar aşılanmanız gerekecektir” dedi.
Ülkemizin hepatit B haritasına dikkat çeken Prof. Dr. Kayaalp, “Coğrafi olarak biraz farklı; doğu ve güneydoğuda biraz daha fazla ve yüzde 10’lara ulaşıyor. Genel olarak yüzde 5 civarında kimi bölgelerde ise yüzde 7. Lakin sonuca baktığımızda karaciğer nakli gerektiren hastaların yarısı hepatit B nedeniyle nakil muhtaçlığı duyuyor. Şayet bu şahısları aşıyla korursak nakil sayımız yarıya düşecek” dİye konuştu.
