35 yılda 81 ili gezip, Anadolu masallarını kitaplaştırdı; Guinness’e başvuracak

 GAZİ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Necati Demir, öğrencilik yıllarından başlayıp, 35 yıl boyunca 81 ili köy köy gezerek, Anadolu insanından dinlediği masalları kitapta topladı. Demir’in 10 cilt ve 5 bin sayfadan oluşan ‘Anadolu Türk Halk Masalları’ kitabında 1638 masal yer aldı. Demir, “Son bileni ile bir arada mezara gidecek masalları kurtarmış olduk. Bu dünya rekorudur. Çalışma ile Guinness Rekorları Kitabı’na başvuracağım” dedi.
Ordu’da Doğu Karadeniz’in dağlık köyünde dünyaya gelen Prof. Dr. Necati Demir, 1985’te öğrenciyken, evvel anne ve babasından dinlediği masalları not etmeye başladı. Mezun olduktan sonra misyon yaptığı yerlerde masala olan ilgisi daha da artan Demir, Anadolu’yu karış karış gezmeye başladı. Demir, ilçe ilçe, köy köy dolaşarak, Anadolu beşerinin meskenine konuk oldu. Kimi vakit ahırda kimi vakit dere kenarında kimi zaman bankta sohbet ederek, Anadolu beşerinin anlattığı masalları derledi. Demir, 35 yılda yaptığı alan araştırmalarını evvel deftere akabinde derleyip çözümleyerek bilgisayara aktardı. Demir, yaptığı çalışmayı bu yıl ‘Anadolu Türk Halk Masalları’ ismiyle kitaplaştırdı. 10 cilt, 5 bin sayfadan oluşan çalışmada 1638 masal yer aldı.
‘BİR BEDEL OLDUĞUNU O VAKİT BİLMİYORDUM’
Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Demir, KHA’ya yaptığı açıklamada, çocukluğunda insanların birbirlerine kelamlı olarak anlattığı masalların kitle bağlantı araçlarının çoğalmasıyla ihmal edilmeye başlandığını fark edince masal derlemeye geçtiğini anlattı. Ordu’da doğduğu köyün Doğu Karadeniz’in dağlarının en yüksek yerlerinden birinde olduğunu belirten Demir, “Köyümüze otomobil yolu ben lise mezunuyken geldi; ulaşım güç. Bizim çocukluğumuzda televizyon yok, rastgele bir vakit geçirme aracı yok. Gün batınca olağan işler biter, konuta çekiliriz. Ondan sonra konutta konutun büyükleri hoş kıssalar anlatırlar, onu dinleriz. Onun bir bedel olduğunu o vakit bilmiyordum. Üniversiteye gittiğimde bunların çok değerli olduğunu fark ettim” dedi.
‘GUINNESS REKORLARI KİTABI’NA BAŞVURACAĞIM’
Prof. Dr. Demir, çalışmaya 1985 yılında öğrenciyken, evvel annesinin, babasının bildiği masalları, manileri, ninnileri, kelamlı kültür ögelerini deftere geçirerek başladığını belirtti. Demir, daha sonra komşu köylerdekilerin anlattıkları masalları ses kaydına aldığını lisana getirip, “Mezun oldum. Gaziantep’e bir köy okuluna Türkçe öğretmeni gittim. Orada da bu çalışmalarıma devam ettim. O gittiğim yer güya masalın kaynağıydı. Hatta bir masal derleme müsabakası yapmışlardı Malatya İnönü Üniversitesi’nde yarışmaya girip oradan ödül bile almıştım. Ninni, mani, çocuk oyunları, bir yandan yazılı kaynakları, destanları bir yandan efsaneleri bir yandan masalları kaydettim toparladım. Geçen yıl pandemi başlayıp sokağa çıkma yasağı ilan edilince bir türlü vakit olmadığı için yürek edemediğim arşivimde ne kadar masalım varsa hepsini götürdüm, çalışma odama yığdım. Sonuç prestijiyle ben 1 yılda bu masalları bu hale getirdim. 1638 masal derlemişim ki bu dünyada eşi gibisi olmayan bir çalışma. Yani bu bir dünya rekorudur. Ayrıyeten tekrar bununla ilgili Guinness Rekorları Kitabı’na başvuracağım” dedi.
‘MEZARA GİTMEDEN KURTARMIŞ OLDUK’
Türkiye’nin çabucak her vilayetine gittiğini, masal bilenlerle oturup, günlerce sohbet ettiğini anlatan Prof. Dr. Demir, derleme çalışmalarının 35 yıl sürdüğünü kaydetti. Demir, “Toparlamasaydık ne olurdu? Bunun tamamı unutulur giderdi. Çorum’da bir öğretmen arkadaşım benim yaptığım işin hoş olduğunu düşünerek, masal derleme kampanyası düzenledi. 2 yıl uğraştılar, bir masal bile derleyemediler. Demek ki vakti geçmiş. Bunu şu anda derlemeye kalksak demek ki bu türlü bir hakkımız ve imkanımız yok. Bunları vaktinde yakalamak lazımdı. Benim yaptığım şey şu; son bileni ile bir arada mezara gidecek olan masalları, kaynak şahıs mezara gitmeden evvel yakalayıp, kayda aldım ve kurtarmış olduk. Mezara gitmekten kurtarmış olduk. Artık bu türlü bir çalışma yapmak mümkün değil zira masal bilenlerin birçok dünyasını değiştirdi, onlar ebedi dünyaya gittiler. Anadolu’da Hakkari dahil Artvin dahil Edirne dahil Muğla dahil köşeleri söylüyorum; Türkiye’deki her 5 köyden 3’üne şahsen gittim. Uzun bir öykü ve çok meşakkatli bir iş. Hiçbir kurum ve kuruluştan da ne maddi yardım ne manevi yardım almadım” diye konuştu.
’90 YAŞINDA HAFIZASINI KAYBETMİŞ, 10 MASAL ANLATTI’
Masal anlatanlarla çok hoş dostluklar kurduğunu söyleyen Prof. Dr. Demir, alan araştırmalarından anısını anlatarak, “Bir kezinde bir köye gittik. ‘Köyün üst tarafında masal bilen bir teyze var’ dediler. Kadıncağız 90 yaşının üzerinde; lakin hafıza kaybı var. ’90 yaşını geçmiş bir hanımefendi ve hafızasını kaybetmiş hanımefendi ne masalı anlatacak?’ diye düşündüm. Ben evvel yokluyorum ‘Kaç yaşındasınız, eşiniz nerede?’ diye. ‘Eşim 1 hafta evvel öldü’ dedi. ‘Adı neydi?’ dedim ‘Adını hatırlamıyorum’ dedi; fakat sonra hiçbir olay örgüsünü atlamadan 10’un üzerinde masal anlattı bize. Çok şaşırmıştım. Hafıza kaybına uğramış bir insan bile bu biçimiyle 10’un üzerinde masal anlatabiliyorsa demek ki bizim doku uyumluluğumuz da var” dedi.