Tamer bebek için hudut ötesi karaciğer operasyonu

BURSA’da, Suriye asıllı ailenin bebeği, 1 yaşındaki Tamer Al Jadou’ya, akut karaciğer yetmezliği tanısı konuldu. Karaciğer nakli olması gereken Tamer’in Suriye’de yaşayan üvey annesi Hmameh Elhalef’in nakile uygun olduğu anlaşıldı. Uludağ Üniversitesi Organ Nakli Merkezi vazifelileri, Kilis Valiliği ile irtibata geçerek Elhalef’i, sınır ötesindeki Türk Silahlı Kuvvetleri’ne bağlı grupların de yardımıyla Türkiye’ye getirdi. Üvey anne, Tamer’e karaciğerinin modülünü verdi. 1’inci yaş gününde karaciğer nakli olan Taner, sıhhatine kavuştu.
Suriye asıllı baba Saleh El Ceddu ile anne Nadima Al Jadou çifti, geçen yıl 28 Nisan’da dünyaya gelen çocuklarına Tamer ismini verdi. 6 aylıkken hastaneye kaldırılan Tamer bebeğe, akut karaciğer yetmezliği tanısı konuldu. Bursa Uludağ Üniversitesi’nde (BUÜ) yatılı tedavisine başlanan Tamer bebeğe yapılan test ve tedavilerin sonucunda karaciğer nakli olmasına karar verildi. Tamer’in annesiyle kan kümesi uyuşmazken, babası ise obez olduğu için oğluna karaciğerinin bir modülünü veremedi. Organ ve Doku Nakli Hizmetleri Yönetmeliği’ne nazaran kadavradan Türk vatandaşı olmayan bireye organ nakli yapılamadığı için Tamer’in ailesi, nakil için yakın akrabalarını araştırmaya başladı. Ailenin aklına son olarak Tamer’in Suriye’de yaşayan üvey annesi Hmameh Elhalef (30) geldi. Elhalef’in, ülkesinden Bursa’ya gelmesinin vakit alacağı dikkate alınarak bayanın testlerinin Suriye’de yapılmasına karar verildi. Yapılan analizler sonunda Elhalef’in karaciğerinin uygun olduğu belirlendi.
6 ÇOCUĞU İLE TÜRKİYE’YE GELDİ
Bunun üzerine BUÜ Tıp Fakültesi Hastanesi Organ Nakli Merkezi vazifelileri, üvey annenin Suriye’den Türkiye’ye getirilmesi için Vilayet Emniyet Müdürlüğü’ne bağlı Yabancılar Şube Müdürlüğü ile bağlantıya geçti. Yapılan değerlendirmeler sonucunda Kilis Valiliği ve Vilayet Sıhhat Müdürlüğü’nün de teşebbüsleriyle üvey annenin 3 çocuğuyla Türkiye’ye gelmesinin müsaadesi alındı. Hudut ötesinde misyonlu Türk Silahlı Kuvvetleri’ne bağlı grup, Halep’teki Hmameh Elhalef ve çocuklarını Türkiye hududuna getirdi. 3 çocuğuyla Türkiye’ye geliş müsaadesi olan Hmameh Elhalef, hudut kapısına 3’ü üvey 6 çocuğuyla geldi. 3 çocuğu ile Türkiye’ye giriş yapan Hmameh Elhalef, başka 3 çocuğu Türkiye’ye giremezse Bursa’ya gelip, organ naklini gerçekleştirmeyeceğini söyledi. Bunun üzerine seferber olan yetkililer, uzun bir uğraştan sonra öbür 3 çocuk için de Türkiye’ye giriş müsaadesini aldı. Türkiye’ye gelen Hmameh Elhalef ve 6 çocuğu, Gaziantep’e getirildi. Maddi durumu makûs olan ailenin Bursa’ya geleceği otobüsün biletleri, Yabancılar Şube Müdürlüğü’nde vazifeli polis memuru tarafından alındı.
İTAFİYE ERLERİ VE POLİSLERDEN KAN ALINDI
Bursa’ya gelen Hmameh Elhalef’in organ verebilmesi için Vilayet Sıhhat Müdürlüğü Başkanlığında Etik Konseyi acıl olarak toplandı. Etik Kurulu’nun onayının akabinde üvey anne, Bursa Uludağ Üniversitesi’ne yatırıldı. Yapılan testler sonucunda Hmameh Elhalef, üvey oğluna karaciğerinin bir kesimini vermek için ameliyata alındı. Bu sırada ameliyat için gerekli olan 20 ünite kana gereksinim duyuldu. Kan ise, haber verilmesi sonucu Büyükşehir Belediyesi İtfaiye takımları, polisler ve hastane çalışanı tarafından karşılandı. 28 Nisan’da üvey anneden alınan karaciğer, 1’inci yaş gününde Tamer bebeğe nakil edildi. Ameliyattan sonra 5 gün ağır bakımda kalan Tamer bebek, sıhhat durumun âlâ seyretmesi sayesinde dün sabah servise alındı.
Yaşanan bu gelişme ailesi kadar Tamer bebeğin yaşaması için sıra dışı uğraş veren hekimleri ve kendisiyle yakından ilgilenen çalışanları sevindirdi.
‘ÇOCUĞUMUZ MİLLETLERARASI BİR HASTAYDI’
Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanı ve Organ Nakli Merkezi Müdürü Prof. Dr. Ekrem Kaya, “Hasta Türk vatandaşı olmadığı için kadavra nakil olması mümkün değildi. Çok kuvvetli bir süreç. Karaciğer nakline kadar hocalarımızın başarılı tedavileri sayesinde çocuk yaşayabildi. Üvey anneden sağlanan karaciğer kesimiyle başarılı nakil gerçekleştirdik. Profesyonel gruba sahip olduğumuz için nakil ameliyatımız kolay oldu. Çocuğumuzun 10 gün içinde taburcu olma duruma gelmesini bekliyoruz. Sonuçtan çok memnunuz. Burada kıymetli olan noktalardan biri çocuğun memleketler arası hasta olması, bir noktası da üvey anneden karaciğerin alınması oldu. Bedenin karaciğeri reddetmeyeceğini düşünüyoruz. Bu çocuk yaşamak istiyor ve direniyor. Kendisine uzun ömürler diliyorum” dedi.
‘NAKİLE KADAR PLAZMAFEREZ TEDAVİSİ UYGULANDI’
Bursa Uludağ Üniversitesi Çocuk Gastroenteroloji Bölümü’nde vazifeli Prof. Dr. Tanju Özkan, “Hasta bize Gaziantep’den ağır karaciğer hastalığı ön teşhisiyle geldi. Aralık 2020 itibarıyla 8 aylıktı. Hastaya akut karaciğer yetmezliği teşhisini o vakit koyduk. Lakin, bu süreçte çocuk cerrahı, transplant cerrahı arkadaşlarımızı durumdan haberdar ederek, çocuğun hastalığının ne evrede olduğunu ve nedenini anlamaya yönelik tetkiklere, başka yandan da akut karaciğer yetmezliği teşhisiyle tedavimize başladık. Ülkemizde ‘köprü tedavisi’ olarak nitelendirilen, bizim de 10 yıl evvel Uludağ Üniversitesi’nde pediatrik gastroenterolojide başlattığımız, diyalizin bir ileri versiyonu olan plazmaferez denilen bir sistem de vardı. Karaciğerin işlevinin yerini tutan bir tedaviye başladık. Diyaliz aygıtlarındaki gibisi biçimde, plazmaferez metoduyla çocuğun bütün kanı, karaciğer hücrelerinin temizlemesi gereken unsurlardan özel bir filtre vasıtasıyla temizlenerek, tekrar çocuğa naklediliyor” dedi.
‘ÜVEY ANNNEYLE İLGİLİ YASAL SINIRLAMALAR BULUNUYORDU’
Donör arama sürecini anlatan Prof. Dr. Özkan, “Biz bu ortada, nakil için donör aramaya başladık. Çocuk Suriyeli olduğu için, maddelerimize nazaran kadavradan nakil yapılma talihi yoktu. Yakınlarını araştırdık. Öz annesiyle kan kümesi tutmadı. Babasıyla kan kümesi uygundu ama, baba ileri derece obez olduğu için verici olarak uygun değildi. Aile lisan bilmediği için tercüman vasıtasıyla, Arapça bilen öğrenciler aracılığıyla ya da cep telefonundaki çeviri programlarından kısa cümleler yazarak muahede yoluna gittik. Biz onlara bunun, ne kadar ölümcül bir şey olduğunu tekraren söylememize karşın, aile tedavinin çocuğun hastalığını büsbütün geçireceğini düşünüyordu. Sonrasında baba, itirafta bulundu. Babanın, Suriye’deki asıl nikahlı eşi, çocuğun üvey annnesi, çocukla tıpkı kan grubundaydı, yani donör olabilirdi. Lakin bununla ilgili de yasal sınırlamalar bulunuyordu” diye konuştu.
‘ÇOK SIKINTI BİR SÜREÇTİ’
Ekip olarak geniş çaplı bir araştırma yaptıklarını belirten Prof. Dr. Özkan, “Göçmen ofisi ile irtibatlar sağlandı, hem valilik, hem Sıhhat Bakanlığı ile çeşitli yazışmalar, kelamlı bilgilendirmeler yapıldı. Çocuğun üvey annesi, çok güç şartlarda mevcut 6 çocuğa bakıyor. Zira babanın 2 eşten, 7 çocuğu var. 6 çocuğu Suriye’de. Daima birlikte üvey anne, 6 çocuk ile birlikte geldi. Üvey annenin nakil için uygun olduğuna karar verildi. 140 günlük çok güç bir süreçti. Biz bu ortada 40 küsür kere kan değişimi yaptık ve çocuğu yaşattık. Bütün enfeksiyonlara karşın bu süreçte takımımızın takviyesiyle de, tedaviyi sürdürüyoruz. Üvey anne, geçen hafta donör oldu, karaciğer alındı, çocuğumuza nakil yapıldı. Şu anda çok daha uygun, son 2-3 gündür teneffüs aygıtından alındı, artık kendisi solunuyor. Ağızdan beslenmeye başlandı. Bütün takımımla gurur duyuyorum” diye konuştu.
‘HERKES ÇOCUĞUMUZ İÇİN ÇALIŞTI’
Bursa Uludağ Üniversitesi Hasta Hakları ve Halkla Bağlar Sorumlusu ile Organ Nakli Koordinatörü Sahriye Keskin, “Çocuğumuz hastaneye yatınca 140 gün tedavisi yapıldı ve bu süreçte nakil için uygun kişi arandı. Yapılan testler sonucuna nazaran üvey annenin kan kümesi, çocukla uyumluydu. Sonra Vilayet Emniyet Müdürlüğü’ne bağlı Yabancılar Şube Müdürlüğü’nü aradım. Oradaki çalışanlar bize çok yardımcı oldu. Daha sonra başhekim yardımcımızın onayıyla üvey anneyi Türkiye’ye getirmek için yazışmalara başladık. Kilis Valiliği  ve Vilayet Sıhhat Müdürlüğü ile bağlantıya geçtik. Herkes hasta çocuk için seferber oldu. Zira çocuk gün geçtikçe tükeniyordu. Yazışmalarımız olumlu geçti ve annenin gelmesine karar verildi. Anneyi 3 çocuklu olarak belirtmiştik. Lakin anne hudut kapısına 6 çocukla gitmiş. Üvey anne 3 çocukla sondan Türkiye’ye geldi, öteki 3 çocuğu ise Suriye tarafında kaldı. Anne 3 çocuğu Suriye’de kalınca huduttan ayrılmadı. Çocuklarını bırakıp gelmeyi kabul etmedi. Sabaha kadar çitlerin yanında çocuklarının başında beklemiş. Gerekli yazışmalarla başka çocuklar için de müsaadesi aldık. Üvey anne ve 6 çocuğu Gaziantep’e geldi. Paraları olmadığı için otobüs biletini emniyetteki bir polis arkadaşımız aldı ve Bursa’ya geldiler. Çocuğun öz annesi olmadığı için nakil kararı için etik heyeti toplandı. Vilayet Sıhhat Müdürlüğü’nün takviyesiyle heyet kısa müddette toplandı. Herkes çocuğumuz için çalıştı. Sonucunda da doğum gününde nakli gerçekleştirdik” diye konuştu.
‘UZUN VE SIKINTI BİR SÜREÇTİ’
Tamer’in öz annesi Nadima Al Jadou, “Çok sıkıntı bir süreç geçirdik. Doğumdan bir hafta sonra bu süreç başladı. Karaciğer yetmezliği olduğunu doğduğu vakit öğrendim.Nakil yapılması gerekti. Uzun ve güç bir süreçti. Türkiye Cumhuriyeti başta olmak üzere hekimlere ve Sıhhat Bakanı’na çok teşekkür ediyorum. Bu süreçte bize çok yardım ettiler. Çocuğun hastalığı geçmeye başladı. Bu kadar sakin durmuyordu. Daima ağlıyordu. Şu an farklı bir çocuk görüyorum. Herkese minnettarım” dedi.